Onlangs sprak de rechter in Zwolle zich uit over een arbeidsongeval waarbij een jong meisje werkte met een elektrische gehaktmolen. De machine is gevaarlijk, want een vleesinvoerbak ontbreekt. Is de werkgever schuldig aan de gedeeltelijke amputatie van vier vingers? Hoe zou de arbeidsauditeur in België redeneren ?  Wat kunnen we leren uit dit ongeval ?

Vingers in gehaktmolen

Een nu 50-jarige man werkt zelf in het caterings-/ kippenbedrijf dat hij van zijn ouders heeft overgenomen. Daarnaast heeft hij een aantal uitzendkrachten in dienst. Verder werkt er sinds augustus 2016 een 14-jarig meisje in de zaak. Begin januari 2017 krijgt zij opdracht om met de gehaktmolen kippendijfilets tot gehakt te malen. Daarbij komt het meisje met haar vingers in de draaiende worm(as) van de gehaktmolen. Gevolg: gedeeltelijke amputatie van haar pink-, ring-, middel- en wijsvinger. De werkgever bevindt zich op dat moment in een andere ruimte.

Geen vleesinvoerbak of risicoanalyse

Het meisje had eerder met de gehaktmolen gewerkt. De werkgever had haar gezegd dat zij het vlees in de vulopening moest laten vallen en niet met haar vingers in de vulpijp moest komen. De gehaktmolen is zo’n dertig jaar geleden aangeschaft. De machine had geen vleesinvoerbak, waardoor de wormas bereikbaar was vanuit de vulopening. Het bedrijf beschikte niet over een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Het Openbaar Ministerie vervolgt de werkgever wegens schuld aan ernstig letsel.

Ook hield werkgever geen adequaat toezicht

De rechtbank stelt vast dat de werkgever werkzaamheden heeft laten verrichten door een jongere werknemer (Codex Titel X, 3) en uitzendarbeid (Codex titel X, 2). De werkgever heeft nagelaten een risicoanalyse op te stellen met specifieke aandacht voor jeugdige werknemers. Daarnaast heeft de werkgever, de hiërarchische lijn geen adequaat toezicht gehouden toen de werkneemster werkte met een mechanische gehaktmolen zonder beveiligde vleesinvoer. De bewegende delen waren dus met de hand bereikbaar en de gevaren van het werken met dit arbeidsmiddel niet zo veel mogelijk beperkt.

Een risicoanalyse? Nooit van gehoord!

De werkgever wist niet dat hij verplicht was om een risicoanalyse uit te voeren. En evenmin dat de gehaktmachine moest zijn voorzien van een vleesinvoerbak. De rechtbank verwerpt dit verweer. Van een ondernemer mag worden verwacht dat hij op de hoogte is van de van toepassing zijnde regelgeving en een zekere deskundigheid heeft op zijn vakgebied. Uit zijn verklaring blijkt dat de werkgever de werkneemster duidelijk had gewaarschuwd voor het werken met de gehaktmolen. Daaruit blijkt wel dat hij wist dat het op deze manier werken met de machine ernstige schade aan de gezondheid kon opleveren.

Grove onvoorzichtig, onachtzaam en nalatigheid

Daarmee is het letsel van de 14-jarige te wijten aan de schuld van de werkgever. Bovendien had die ter voorkoming preventiemaatregelen moeten en kunnen treffen. Dat hij niet wist dat zo’n machine is voorzien van een vleesinvoerbak, acht de rechtbank onwaarschijnlijk gezien zijn jarenlange ervaring in de vleesbranche. De werkgever is daarmee tekortgeschoten in het zoveel mogelijk beperken van gevaar. Hij heeft daarmee grovelijk onvoorzichtig, onachtzaam en nalatig gehandeld. Volgt veroordeling tot een taakstraf van 100 uur. De eis was 200 uur en 10.000 euro, waarvan de helft voorwaardelijk.

Bron: Rechtbank Zwolle, 12 februari 2018, ECLI:NL:RBOVE:2018:409 – Auteur: Rob Poort | www.Bureaupoort.nl en www.arbo-online.nl

Wat kan 4 safe voor u doen ?

Twijfel je of uw bedrijf in orde is ? Vraag dan aan de interne preventieadviseur of 4 safe om langs te komen voor de indienststelling en risicoanalyse van het arbeidsmiddel. Samen met de machinebediener maken we de risicoanalyse op en ontvangt u een overzicht waarin alle risico’s beschreven staan. Om uw jonge medewerkers en uitzendkrachten te informeren wordt de werkpostfiche en de veiligheidsinstructiekaart uitgewerkt.

Heeft u een specifieke vraag? Aarzel niet om contact met ons op te nemen 0475 28 70 73 of mail: info@4safe.be