Een operator laat per ongeluk een giftig product in de afvoer vloeien. De productielijn wordt niet vergrendeld wanneer de technieker eraan werkt of een stellingbouwer laat een steigerbuis vallen terwijl beneden een lasser aan het werk is … De fout kan soms klein zijn, maar de aangerichte schade groot. De vraag rijst dan: wie draait er op voor de schade, de werkgever of de werknemer?
Naar best wil en vermogen
Iedere werknemer moet in zijn doen en laten op de arbeidsplaats, overeenkomstig zijn opleiding en de door de werkgever gegeven instructies, naar zijn beste vermogen zorg dragen voor zijn eigen veiligheid en gezondheid en deze van de andere betrokken personen. Elke medewerker moet volgens de Welzijnswet – art.6:
- Op de juiste manier gebruik maken van machines, gereedschappen, gevaarlijke stoffen, vervoermiddelen…
- Op de juiste manier de PBM’s dragen en die na gebruik weer opbergen.
- Veiligheidsvoorzieningen op machines, toestellen op de juiste manier gebruiken en deze NIET uitschakelen, veranderen of verplaatsen.
- De werkgever en interne preventiedienst onmiddellijk op de hoogte brengen van onveilige of ongezonde situaties en niet of slechtwerkende veiligheidssystemen.
- Hij moet de werkgever en preventieadviseur helpen om het welzijnsbeleid gestalte te doen krijgen op de werkvloer.
- Op een positieve manier bijdragen tot het preventiebeleid.
Bedrog, zware schuld en veelvuldige lichte fout
Volgens artikel 18 van de arbeidsovereenkomstenwet is de werknemer principieel niet aansprakelijk voor de schade die hij bij de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst aan de werkgever of derden berokkent. Juristen zeggen: de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de werknemer is beperkt. Zo is de werknemer in zekere zin immuun voor de zware financiële last die een fout kan veroorzaken. Er zijn echter drie uitzonderingen waarbij de werknemer toch aansprakelijk is voor de schade:
1. Wanneer hij opzettelijk of bedrieglijk schade berokkent.
2. Voor schade door een zware fout: weliswaar onopzettelijk maar zo buitensporig dat ze gewoonweg niet te verontschuldigen valt. Voorbeeld: een werknemer die de al sinds jaren geldende en door iedereen gekende veiligheidsprocedures miskent en een ongeval veroorzaakt.
3. Wanneer hij weliswaar lichte fouten begaat, maar die ondanks formele ingebrekestellingen blijft herhalen.