Lawaai en schadelijk geluid bij meer dan 80 decibel

Zowel privé als op beroepsvlak worden we geconfronteerd met geluid dat schadelijk is voor ons gehoor. Denk maar aan de luidruchtige grasmaaier, het optreden waar de decibels in het rond vliegen of het gebruik van de slijpschijf.

Je gehoor is een belangrijk zintuig. Wanneer medewerkers te maken krijgen met te veel geluid op de werkvloer, kan dit hun gehoor tijdelijk of blijvend beschadigen. Dit kan plots gebeuren, maar meestal merk je op korte termijn weinig van de kleine beschadigingen.  Op lange termijn is gehoorschade onomkeerbaar. Voorkom dat het zover komt !

Wat is geluid?

Geluid ontstaat wanneer een geluidsbron (vb. boormachine) de omringende lucht in beweging brengt.  Hierdoor ontstaan snelle drukwisselingen, die zich als geluidsgolven met een snelheid van ongeveer 340 m/s in alle richtingen voorplanten.  Geluid betekent dat dit door onze oren kan worden waargenomen.

De sterkte van het geluid wordt uitgedrukt in decibel (dB).  Daarnaast is er de toonhoogte uitgedrukt in Herz (Hz).  Omdat we niet voor alle frequenties even gevoelig zijn, gebruiken we bij het meten een A-filter, gecorrigeerd voor de gevoeligheid van het menselijke oor.  We drukken het geluidsniveau uit in dB(A).  Wanneer het geluid niet gecorrigeerd wordt voor het menselijke oor, spreken we van het geluidsniveau uitgedrukt in dB(C).

Risico’s geluid

Geluidsniveaus vanaf 80 dB(A) zijn schadelijk voor de gezondheid. De haarcellen in ons slakkenhuis sterven af en worden niet meer vervangen door nieuwe cellen.  Gehoorschade ontstaat geleidelijk.  Als eerst vallen de hoge tonen weg.  De eerste signalen merkt men in een lawaaierige omgeving, men kan gesprekken niet meer volgen.  Gehoorschade neemt verschillende vormen aan: slechthorendheid, lawaaidoofheid, gehoorverlies, tinnitus – een permanente irritante piep of overgevoeligheid voor lawaai.  Een gehoorapparaat of harder praten helpt meestal niet.  Immers, wat er niet meer is, kan niet versterkt worden.

Naast gehoorschade (auditief) kunnen ook andere effecten optreden zoals stijging van de bloeddruk, stressverschijnselen (hoofdpijn en vermoeidheid), slaapstoornissen na blootstelling, schrikreflex of verstoring van onze waarneming kunnen leiden tot ongevallen.

De blootstellingsduur

Geluidsniveaus kunnen we niet zo maar bij elkaar tellen.  Zo vormen twee machines van elk 80 dB(A) samen een geluidsbron van 83 dB(A).  Bij een niveau dat 3 dB(A) hoger is, mag het gehoor dus maar half zo lang worden blootgesteld.  Een blootstellingsduur van acht uur aan 80 dB(A) is te vergelijken met een blootstellingsduur van vier uur aan 83 dB(A), van 2 uur aan 86 dB(A), van 1 uur aan 89 dB(A), van 30 minuten aan 92 dB(A) en van vijftien minuten aan 95 dB(A).  Bij sterk wisselende werkzaamheden en blootstelling is de gemiddelde dagdosis bepalend.

Hoe de blootstelling aan lawaai verminderen ?

Bij blootstelling aan lawaai grijpen werkgevers te gemakkelijk naar gehoorbescherming als eerste maatregel. Echter het wegnemen van lawaaibronnen of verspreiding van lawaai hebben de prioriteit.

1. Neem de bron van overmatig geluid weg.  Plaats de lawaaibron buiten.  Kies voor machines en werkmethodes die geen of zo weinig mogelijk lawaai produceren.
2. Pas indien mogelijk de plaatse en de indeling van de werkpost aan.
3. Beperk de verspreiding en de blootstelling aan het lawaai.​  Scherm de geluidsbronnen af met absorberende materialen of plaats ze in aparte ruimtes.
4. Voer jobrotatie in om de blootstelling van de medewerkers te verminderen.
5. Pas wanneer bovenstaande maatregelen onvoldoende impact hebben, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen (oordoppen, op maat gemaakte oordoppen of otoplastieken, oorkappen) aangewezen.

Actiewaarden lawaai

Op de werkplek zijn een aantal actiewaarden vastgelegd in de Codex boek V, titel 2 – betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van lawaai op het werk.  Afhankelijk van de meetresultaten, bent u wettelijk verplicht (om stappen te nemen. Per richtwaarde gelden er specifieke maatregelen.

Moet ik nog een risicoanalyse maken nadat ik een geluidsmeting heb uitgevoerd ?

Een lawaaimeting is de beste manier om de grootte van het risico te bepalen, want hiermee visualiseren we de geluidsniveaus op de verschillende werkplekken. De geluidsmeting op zich is niet voldoende om als risicoanalyse te voldoen.  Je moet altijd eerst beginnen met het bepalen waar de lawaaibronnen zich bevinden binnen uw bedrijf.  Denk hierbij aan arbeidsmiddelen, uitrusting en machines. Op basis hiervan gaan we aanduiden waar we al of niet geluidsmetingen willen. Bij de analyse houden we ook rekening met de blootstellingsduur aan het lawaai.  Op basis van de gegevens bekijken we dan welke preventiemaatregelen we moeten nemen.

Geluidsrisico’s in kaart brengen en aanpakken

4 safe helpt je bij de evaluatie van het geluidsrisico, voeren we geluidsmetingen uit.  Op basis van de meetresultaten wordt een geluidskaart opgemaakt en worden preventiemaatregelen vastgelegd.

Door zorg te dragen voor een gezonde werkomgeving zijn mensen productiever en kan het ziekteverzuim worden teruggedrongen. Contacteer 4 safe om een offerte te maken voor uw risicoanalyse lawaai. Wij komen dan langs voor enkele steekproefmeting, we evalueren de risico’s en stellen de nodige preventiemaatregelen voor.